همشهری آنلاین- صفورا صادقی: سنگلج یکی از پنج محله تهران قدیم بود که در آغاز ماه‌های عزاداری سالار شهیدان امام حسین(ع) هیئت‌هایی را هدایت می‌کرد که حاجی بازاریها و یا پهلوانان و لوطی‌های محل پایه‌گذار آن بودند. اصل هیئت‌داری در تهران از این محلات رسم شد. در محله سنگلج فعالیت قدیمی‌ترین هیئت‌ها شاید به ۲۰۰ سال قبل نیز برسد.
خواندنی‌های بیشتر را اینجا دنبال کنید
نصرالله حدادی، تهران پژوه، می‌گوید: «هیئت‌ها در قدیم معمولا هویت دهنده بودند برای همین اشخاص معروف بازاریها یا اقوام، اصناف، پهلوانان و... سعی می‌کردند تکیه‌دار باشند و هیئت خودشان را داشته باشند. تکیه‌ها محل‌های کوچک یا چادرهایی بودندکه فقط برای ایام محرم تعبیه می‌شدند و بعد از پایان محرم وصفر جمع می‌شدند. ولی حسینیه‌ها و مساجد همیشه ایام سال دایر و فعال بودند. »
حمیدرضا نارنجی‌نژاد، رئیس هیات مدیره انجمن سنگلج، چنین می‌گوید: «در محله سنگلج قدیمی‌ترین هیئت، صنف بزازها بود که هنوز هم همچنان فعال هستند. «هیئت نوباوگان قنات آباد» و «هیئت قمر بنی هاشم» نیز از قدیمی‌ترین هیئت‌های محل هستند. هیئت قمر بنی هاشم را حاج اکبر ناظم هدایت می‌کرد که داستانی درباره یکی از بازیگران مشهور سینما دارد. خسرو شکیبایی که در آن زمان پسربچه بازیگوشی بود، حاج اکبر ناظم دستش را می‌گیرد و از کوچه به هیئت می‌برد تا استکان‌های چای عزاداران را بشوید. خودش بارها گفته بود من خادم عزاداران امام حسین در هیئت بودم.»
نارنجی‌نژاد ادامه می‌دهد: «در محله سنگلج دو هیئت به یک نام وجود دارد: یک «هیئت محبان الزهرای پاچنار» که متعلق به خاندان آل‌احمد است و هنوز هم فعالیت دارد و دیگری «هیئت محبان الزهرای مستوفی» که در مسجد مستوفی مراسم عزاداری اجرا می‌کند. «هیئت مصطفی دیوانه» هم از قدیم در محله سنگلج فعالیت خود را از تکیه دباغ‌خانه آغاز کرد. مصطفی دیوانه یکی از گنده‌لات‌های محل بود که توبه کرد و خادم امام حسین(ع) شد و تا آخر عمر هر ساله ایام محرم و صفر در هیئت خدمت می‌کرد و چون دیوانه اهل بیت بود به مصطفی‌دیوانه" مشهور شد. در حال حاضر تکیه دباغ‌خانه وجود ندارد، ولی مسجد دباغ‌خانه و سقاخانه دباغ خونه فعال هست. همه هیئت‌ها و دسته‌های عزاداری دهه اول محرم بصورت جدا به سمت بازار می‌روند و در محله بازار با دسته‌های محله‌های دیگر به عزاداری می‌پردازند.
یک هیئت خاص دیگر در محله سنگلج وجود دارد به نام «هیئت ایام فاطمیه» که حداقل ۱۱۰ سال سابقه فعالیت دارد که در ابتدا توسط آشیخ قاسم حرمی اداره می‌شد و فقط در ایام شهادت حضرت فاطمه(س) دایر و فعال است.»
هیئت‌های مذهبی در سالهای اخیر با اخذ مجوز از سازمان تبلیغات اسلامی اجازه فعالیت دارند. حتی هیئت‌های قدیمی نیز باید این مجوز را دریافت کنند. نارنجی نژاد می‌افزاید: «چند سالی است هیئت‌های جدید در محله دیده می‌شود. سمت خیابان خیام پارکینگ پاساژ دلگشا «هیئت افاغنه» در ایام دهه عزاداری می‌کنند. یا «هیئت کارگران طلاساز» که به تازگی به جمع هیئت‌های محله سنگلج اضافه شده است.»
نظر شما